İklim değişikliğine bağlı kuraklığı aşmak için çalışma yürüten Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nde yazlık nohuta göre 2 kat verim alınabilen kışlık nohut çeşidi geliştirildi.
İklim değişikliğine bağlı kuraklığı aşmak için çalışma yürüten Akdeniz Üniversitesi (AÜ) Ziraat Fakültesi'nde soğuğa ve hastalıklara dayanıklı nohut üretildi.
Türk çiftçisinin geleneksel şekilde bahar aylarında ektiği ve elle yolmak veya biçmek suretiyle hasat ettiği nohuttan, buğday gibi kolay ürün alabilmek için çalışan AÜ Ziraat Fakültesi'nde, yabancı ot ilaçlarına dayanıklı özel bir mutant ürün geliştirildi. Bu ürünü yabanıl çeşitlerle melezleyen uzmanlar hem soğuğa hem de hastalıklara karşı dayanıklı nohut üretti. Türk çiftçisi bu şekilde, 9 aylık hasat olgunluğuna ulaşan ürünü hem biçerdöverle hasat edebilecek hem de iki kat fazla verim alacak.
Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Başkanı
Prof. Dr. Cengiz Toker, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünyayı bekleyen en
büyük tehlikelerden birinin iklim değişikliğine bağlı kuraklık olduğunu söyledi.
Kuraklığa karşı gıdalarla ilgili tüm dünyada araştırmalar yürütüldüğünü belirten
Toker, kendilerinin de soğuğa ve hastalıklara dayanıklı nohut üretimi üzerinde
çalıştıklarını kaydetti.
-Dünyanın ilk yabancı ota dayanıklı nohutları elde edildi-
Dünyada nohut yetiştirilen alanlardaki en önemli problemlerden birinin
yabancı ot sorunu olduğunu vurgulayan Toker, yabancı otlardan dolayı meydana
gelen ürün kaybının yüzde 40-90 civarında olduğunu belirtti. Yabancı otların
mekanik yöntemlerle ve elle yolunarak toplandığını ifade eden Toker, bunun geniş
alanlarda uygulanmasının zor ve pahalı bir yöntem olduğuna işaret etti.
Farklı ülkelerde yabancı ot kontrolü için birçok yabancı ot ilacı
(herbisit) test edildiğini dile getiren Toker, bazı yabancı ot ilaçlarının
bitkiye zarar (toksik etki) verdiğini, bitkiye zarar vermeyen ilaçların da
sınırlı yabancı ot kontrolü yaptığını söyledi.
Dünya genelinde yabancı ot ilaçlarına dayanıklı olarak lanse edilen
çeşitler olmasına rağmen, bunların genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO)
olduğuna işaret eden Toker, dünyada ilk herbisite (IMI) dayanıklı nohut türünü
mutasyon teknikleri kullanarak elde ettiklerini kaydetti.
Toker, ''Herbisite dayanıklı nohut çalışması başlattık ve çok özel bir
mutant nohut geliştirdik. Dünyada ilk kez bizim tarafımızdan bulunan bu nohudun
patentini alacağız'' dedi.
-''-18 dereceye dayanıklı''-
Kışlık ekilecek nohutların herbisitin yanı sıra soğuğa da dayanıklı
olması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Toker, şunları söyledi:
''Türkiye'de tescil edilen bazı çeşitler de hastalığa dayanıklı ama çok
azının kış performansında soğuğa toleranslı özelliği var. Bu durum bütün dünyada
büyük sıkıntı. Biz nohudu bu iki stres faktörüne dayanıklı hale getirmeye
çalıştık.
Biz bitkinin genetiğiyle oynamıyoruz sadece gen yapılarını
değiştiriyoruz. Yabanilerle melezleme yaparak onlardaki dayanıklılık özelliğini
kültür yapılan nohutlara aktardık. Kültür yapılan nohutlara mutagen uygulayarak
genetik yapısını soğuğa dayanıklı olacak şekilde değiştirdik.
Burdur'un Bucak ve Antalya'nın Korkuteli ilçelerinde yaptığımız
çalışmalarda materyallerimizin -18'e kadar düşük sıcaklıklara
katlanabildiklerini, kışı atlatabildiğini, hastalığa dayanıklı olduklarını
gördük.''
Hedeflerinin çiftçilerin nohudu buğdayda olduğu gibi sonbaharda ekerek,
herbisite karşı ilaçlayıp biçer döverle biçilerek ürün alması olduğunu vurgulayan
Toker, ''Türkiye'de çiftçiler hastalıklara karşı korumak için nohudu Nisan, Mayıs
aylarında ekip, Temmuz'da hasat ediyor. Bitki boylu 20-30 santimetreye ancak
ulaşıyor. Yani makineli hasada uygun olmuyor. Dolayısıyla hasat elle yolunarak ya
da orakla biçilerek yapılıyor'' dedi.
Nohudun üzerinde bazı organik asitlerin karışımından meydana gelen
yapının deriyi tahriş ettiğine dikkati çeken Toker, derinin tahriş olmaması için
insanların hasatta ellerine çorap giydiklerini söyledi.
Ekim ve Kasım aylarında çalışmalarını yürüttükleri Bucak ve
Korkuteli'ndeki tarım alanlarına ektikleri nohudun hasadını Haziran'da
yaptıklarını belirten Toker, makineli hasada uygun olarak sonbaharda ekip kışlık
yetiştirdiğimiz için bitki boylarının 50-60 santimetreden 1 metreye kadar
uzadıklarını ve daha fazla çiçek meydana geldiğini söyledi.
Bunun daha fazla verim olduğunu belirten Toker, ''Yazlık yetiştirilen
nohutlara göre kışlık yetiştirilen nohutların verim avantajı 2 katı olur.
Çiftçiler yazlık üründen 80-90 kilogram alırken biz bin metrekarede 572 kilogram
nohut aldık. Yani çiftçiler en az 150-200 kilogram alır. Bu da büyük bir
artıştır'' diye konuştu.
Türkiye'nin yıllar önce dünyada en fazla nohut ihraç eden ülke konumunda
olduğunu ifade eden Toker, ''Kışlık yetiştirilen nohutlar ekildiğinde çiftçiler
çok kolay üretim tekniklerine sahip olacak ve Türkiye nohut üretiminde başaktör
olarak yeniden yerini alacak'' dedi.