arım, günümüzde adeta kendisinden kaçılan bir sektörken, özellikle Japon ileri teknoloji firmalarının tarımsal yatırımları, birçoğumuzun kafasında soru işaretine neden olmuştur. Burada tarımsal yatırımların cazibesinden öte, bazı zorunluluklardan yola çıkıldığı d
üşünülebilir. Gerek doğal, gerekse insanoğlunun neden olduğu ve en çok da gıda üretimini etkileyen kuraktan – doluya, selden – dona, tayfundan – hortuma uzanan olayların beklenmedik zamanlarda oluş sıklığı, bizleri hep seçenekleri düşünmeğe sevk etmiştir. Tarımın riskli bir sektöre dönüşmesi nedeniyle, bazı ülkelerde -bu riskin göğüslenmesinin kaçınılmazlığından hareketle- tarıma yapılacak devlet desteklerinin artırıldığı ve daha da artacağına mutlak gözüyle bakılmaya başlandı.
Diğer taraftan, genelde tarımsal üretime, özellikle de hijyenik – organik ürünlere talep patlaması yaşanmaya başlanmıştır. Kişilerin, kaynağı bilinen gıdaları, sertifikalı ürünleri tercih etme eğilimleri ve genelde tarımsal ürünlerdeki teknolojik gelişmeler örneğin, “küp(m3) karpuz” veya “düşük potasyum içerikli marul” gibi bazı niş ürün pazarlarının, hiç de küçümsenecek durumda olmadığını ortaya konmuştur. Japon ileri teknoloji firmalarının[1], Çin ve G. Kore firmaları ile rekabeti karşısında, fabrikalara kilit vurmaya başlamaları da tam bu döneme denk gelmiştir.
İşte bu aşamada birçok ileri teknoloji firması tarımsal ürün piyasasında boy göstermeğe başlamıştır:
- Fujitsu, Fukushima vilayetindeki eski yarı iletken fabrikasında ürettiği düşük potasyum içerikli marulu piyasaya sürdü;
- Toshiba, Tokyo yakınlarında 20 yıldır boş duran disk fabrikasında sebze üretmeye başlayacağını bildiriyor;
- Panasonik, kontrollü seralarda ıspanak üretimi için geliştirdiği yazılımı piyasaya sürüyor;
- Sharp geçen yıl Dubai’de başladığı kapalı ortamda çilek yetiştirmeye yönelik ışıklandırma ve havalandırma teknolojilerini test etmeye devam ediyor.
Basından alınana bilgilere göre son üç yılda devletçe desteklenen Fujitsu benzeri üretim birimi sayısı 380’e ulaşmıştır.
Peki, böyle bir üretimi desteklemek ölçüde mantıklıdır? Toshiba bu tip üretimi, tüketici açısından oldukça faydalı bulmaktadır. Gıda hijyenine yeni bir boyut kazandıran sistemle kapalı – sağlıklı ortamda yapılan bu üretimle ilaç kalıntısı sorunu ortadan kalkıyor. O nedenle firma, “yeşillik”, ıspanak ve diğer sebzelerin üretimi için Yokosuka’da yeni tesisler kuracak. Bu atılımların ana nedeni, Toshiba’nın toplum refahının yükseltilme politikasına dayanmaktadır. Aynı yaklaşımla gıda, su ve hava kalitesinin artırılması da firmanın odaklandığı konular arasındadır.
Görüldüğü gibi gelişmiş ülkelerde tarımın geleceği değişim içindedir. Teknoloji firmaları yarının gıda teminini şansa bırakmayacaklardır. Tabii ki, bu aşamada doğacak artı değerler, firmaların kazanç hanesine kaydolacaktır!
Japon ileri teknoloji firmalarını tarımsal üretime böylesine yönlendiren klasik tarım değil. Tarla veya bahçenin, üstü kapatılarak adeta kapalı sistem, (seradan farklı olarak) katlı bir “BİTKİ FABRİKASI” devreye sokuluyor. Tabii ki iş bununla bitmiyor:
- Bitki gelişiminde ana faktör fotosentez LED[2] teknolojileri ile sağlanmış,
- Fabrika benzeri kapalı alandaki hidrofonik üretim sisteminin, üretim yastıkları üst üste konulabilmiş,
- Bitki tür seçimi gibi ana sorunlar araştırıldıktan sonra üretime geçilebilmiştir.
Şu aşamada bizim “yeşillik” diye bildiğimiz yalnız yapraklarından yararlanan, çok boylanmayan, marul, nane, tere, kişniş hatta ıspanak gibi türlerin üretimi yapılmaktadır. Modüler üretim yastıkları LEDlerle uyumlu biçimde monte edilerek, hacim kazanımı sağlanmıştır. Böylece resimde de görüleceği gibi 18 raflık bir üretim ortamı oluşturulmuştur.
Şimdi bu tür “BİTKİ FABRİKALARININ” ülkemizde uygulanma senaryolarına bir göz atalım: Bulunduğumuz şehirlerde yıllardır boş olan fabrika binalarına gönlümüz ezilerek bakıp durmuşuzdur. Restoranlarda salata ve yeşilliklerin sağlıklı olup olmadığı hep sorgulanmıştır. Binlerce genç girişimci “yatırım konusu” arayışındadır. Ve “risk sermayesi” verecek birçok banka melek yatırımcı araya durmaktadır!
Prof. Dr. Nazimi Açıkgöz
Not: Gelecek yazımızda konunun agroteknik detayı ele alınacaktır.
Bu yazı toplam 4298 defa okundu.
